Θα συμφωνήσω εν μέρει με το «ά-μπαλος» (κατά το «ά-μουσος), αν και εμπεριέχει μια νότα γενίκευσης που δεν μου αρέσει, καθώς η σχέση μου, η μάλλον περισσότερο η ανυπαρξία σχέσης με το ποδόσφαιρο, είναι γνωστή. Σε περίπτωση δε που είναι κάτι που αγνοούσατε, νομίζω ότι οι δυο παραπάνω γραμμές είναι διαφωτιστικές. Έχοντας παρακολουθήσει όμως τον χθεσινό τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ ανάμεσα στην Αργεντινή και τη Γαλλία, όσο «άμπαλος» κι αν νιώθω, νιώθω επίσης έντονα την ανάγκη να καταγράψω λίγες από τις σκέψεις μου.
Θα αποφύγω τα αίτια και τις αφορμές που διαμόρφωσαν την περίπλοκη σχέση μου με το ποδόσφαιρο, αλλά και τον επαγγελματικό αθλητισμό γενικότερα. Θα αναφέρω μόνο, ενδεικτικά, ότι η ηλικία μου μου επιτρέπει να θυμάμαι πολύ καθαρά το Μουντιάλ του 1994, το «Εθνική Ελλάδος γεια σου», τις δυο απανωτές τεσσάρες και το δυάρι που ακολούθησε, καθώς και τη σχεδόν ατιμωτική επιστροφή της ομάδας από την οποία όλοι, ακόμη κι εγώ, περιμέναμε να πανηγυρίσουμε έστω ένα γκολ. Δέκα χρόνια αργότερα, στο ιστορικό Euro του 2004, θα προσθέσω στα highlights μου ότι σνόμπαρα τη διοργάνωση τόσο πολύ που δεν είδα ούτε έναν αγώνα, ούτε καν τον τελικό, καθώς βρισκόμουν φυσικά απέναντι από το εθνικιστικό κλίμα που διαμορφώνονταν με αφορμή τις νίκες της εθνικής ομάδας και τα εγκληματικά έκτροπα της «Γαλάζιας Στρατιάς». Ωστόσο, σχεδόν μετά από κάθε αγώνα της Εθνικής Ελλάδας, κατέβαινα προς το κέντρο της Αθήνας για να παρατηρήσω συμπεριφορές φιλάθλων και περαστικών, επιδεικνύοντας περισσότερο ένα δημοσιογραφικό ή εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον, παρά αθλητικό.
Από εκεί και πέρα… το χάος. Σκόρπιες εμφανίσεις στο γήπεδο και παρακολούθηση στην τηλεόραση κάποιον «μεγάλων παιχνιδιών», όπως τα αποκαλώ, ήτοι ντέρμπι και τελικοί ελληνικών πρωταθλημάτων και κυπέλων, ευρωπαϊκών διοργανώσεων ή παγκόσμιων κυπέλων, κι αυτό είναι όλο. Ή μάλλον αυτό ήταν όλο μέχρι χθες που είδα το πλέον συναρπαστικό ποδοσφαιρικό αγώνα που είχα ποτέ τη χαρά να παρακολουθήσω στη ζωή μου.
Οι συνθήκες παραπάνω από ιδανικές, καθώς το φιλικό μου ζευγάρι Νίκος Κ. και Νόνη. Π. είχαν φροντίσει να με περιμένουν με αναμμένο τζάκι κι ένα τραπέζι στρωμένο με εκλεκτούς μεζέδες, τους οποίους συνοδεύσαμε με ημίγλυκο κρασί από τη Νεμέα. Ο καναπές άνετος και η τηλεόραση με περίσσια ιντσών. Προκειμένου να προσθέσω λίγο περισσότερο… τζέρτζελο στην όλη κατάσταση, αλλά κι ένα θέμα συζήτησης για τη μικρή μας παρέα, για πρώτη φορά στη ζωή μου δημιούργησα έναν online στοιχηματικό λογαριασμό με σκοπό να ποντάρω ένα μικρό ποσό στην κατάκτηση του Μουντιάλ από τη μία ομάδα. Ποια όμως;
Προφανώς και δε με ενδιέφερε καθόλου το πιθανό κέρδος (για την ιστορία, το έχασα ο στοίχημα) αλλά και πάλι, έπρεπε να επιλέξω με ποιον είμαι. Ποιον να υποστηρίξω; Τους Ευρωπαίους Γάλλους ή τους Λατινοαμερικάνους Αργεντίνους, και γιατί; Γαλλία γιατί πέφτει πιο κοντά ή Αργεντινή γιατί πρόσφατα άρχισα να (ξανά)μαθαίνω Ισπανικά; Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία ή εκείνους που μας έχωσαν την τεσσάρα που τόσο με είχε πληγώσει στα 14 μου; Τους (κουτό)φραγκους ή τους με μεσογειακό ταμπεραμέντο Αργεντίνους που μας μοιάζουν και λίγο; Διχάστηκα μέσα μου, στα σοβαρά.
Για τις λεπτομέρειες του χαμένου στοιχήματος δεν θα πω, ούτως ή άλλως ευτελές το ποσό του στοιχηματισμού, ευτελές θα ήταν και το πιθανό κέρδος. Ευτυχώς η προϋπηρεσία μου σε πρακτορείο ΠΡΟ-ΠΟ (έτσι τα λέγαμε κάποτε) με είχε προετοιμάσει για τις ιδιαιτερότητες του πονταρίσματος και επέλεξα τελικά νίκη της Αργεντινής στην κανονική διάρκεια του παιχνιδιού και όχι κάποια από τις πολλές υποπαραλλαγές, αφού μέσα μου επικράτησε μάλλον η καχυποψία προς τη Δύση. Το θεώρησα ρίσκο, αφού φοβόμουν ότι η προσμονή μου για ένα έντονο παιχνίδι δεν θα εκπληρωνόταν και αυτό θα κατέληγε με καμία λευκή ισοπαλία, τη μια φορά που είπα κι εγώ να δω ποδοσφαιρικό αγώνα.
Με τις σκέψεις αυτές, έφτασα στο σπίτι των φίλων μου, χάνοντας τα πρώτα λίγα λεπτά του αγώνα. Και τι αγώνας θα ήταν αυτός…
Το πρώτο γκολ του Μέσι, με πέναλτι από αμφισβητούμενη φάση, μου φάνηκε πολύ λίγο για έναν τέτοιο παίκτη. Το δεύτερο του Ντι Μαρία όμως, πίστεψα ότι θα αποτελούσε ουσιαστικά και τους τίτλους τέλους του παιχνιδιού, ο οποίος ήδη φαινόταν κατώτερος των εξαιρετικά χαμηλών προσδοκιών μου. Η Γαλλία φαινόταν να σέρνεται και να μην μπορεί να κάνει παιχνίδι, αντιδρώντας σπασμωδικά στο ψυχωμένο παίξιμο των Αργεντίνων που είχαν τον έλεγχο και την κατοχή της μπάλας. Μοιραία, η προσοχή μας άρχισε να φεύγει από το παιχνίδι, με εμένα να κάνω την… απαράδεκτη δήλωση προς την ομήγυρη ότι προφανώς το παιχνίδι έχει τελειώσει και τα πόδια των Γάλλων πρέπει να τρέμουν από την αγωνία. Πόσο λάθος ήμουν!
Σύντομα, ένα δεύτερο γκολ του Μπαπέ, από πέναλτι κι αυτό, θα ερχόταν για να μετατρέψει αυτόν τον τελικό σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και αγωνιώδη παιχνίδια ποδοσφαίρου όλων των εποχών, και προσέξτε ποιος το λέει αυτό! Ένα κατέβασμα της Γαλλίας και το δεύτερο γκολ του Μπαπέ αναζωογόνησαν το ενδιαφέρον μας για το παιχνίδι σχεδόν τόσο όσο την ομάδα των Γάλλων.
Δυο ευχάριστες εκπλήξεις για εμένα, ήταν η στάση του Μέσι και του Μπαπέ καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα. Τι σεμνότητα ακόμη κι εκείνες τις τόσο φορτισμένες στιγμές, που σχεδόν οποιαδήποτε συμπεριφορά θα συγχωρούνταν! Πόση προσήλωση, σχεδόν θρησκευτική, στο σκοπό τους!
Το τελικό 2-2 απλά μας άνοιξε την όρεξη για ακόμη περισσότερη μπάλα. Τόσο στο φίλο μου τον Νίκο όσο και σε εμένα, απουσιάζουν βασικές ποδοσφαιρικές γνώσεις και, ίσως και υπό την επήρεια του κρασιού, προσπαθούσαμε να σκεφθούμε τι ακολουθεί, αν έρχονται πρώτα τα πέναλτι ή η παράταση καθώς και πόση είναι η διάρκεια της τελευταίας. Η τηλεοπτική κάλυψη του αγώνα μας προσγείωσε και πάλι στην ποδοσφαιρική πραγματικότητα απαντώντας στα αφελή ερωτήματά μας και με ανανεωμένη αγωνία παρακολουθήσαμε την τριαντάλεπτη παράταση. Άλλο θρίλερ αυτό…
Θα αποφύγω τα αίτια και τις αφορμές που διαμόρφωσαν την περίπλοκη σχέση μου με το ποδόσφαιρο, αλλά και τον επαγγελματικό αθλητισμό γενικότερα. Θα αναφέρω μόνο, ενδεικτικά, ότι η ηλικία μου μου επιτρέπει να θυμάμαι πολύ καθαρά το Μουντιάλ του 1994, το «Εθνική Ελλάδος γεια σου», τις δυο απανωτές τεσσάρες και το δυάρι που ακολούθησε, καθώς και τη σχεδόν ατιμωτική επιστροφή της ομάδας από την οποία όλοι, ακόμη κι εγώ, περιμέναμε να πανηγυρίσουμε έστω ένα γκολ. Δέκα χρόνια αργότερα, στο ιστορικό Euro του 2004, θα προσθέσω στα highlights μου ότι σνόμπαρα τη διοργάνωση τόσο πολύ που δεν είδα ούτε έναν αγώνα, ούτε καν τον τελικό, καθώς βρισκόμουν φυσικά απέναντι από το εθνικιστικό κλίμα που διαμορφώνονταν με αφορμή τις νίκες της εθνικής ομάδας και τα εγκληματικά έκτροπα της «Γαλάζιας Στρατιάς». Ωστόσο, σχεδόν μετά από κάθε αγώνα της Εθνικής Ελλάδας, κατέβαινα προς το κέντρο της Αθήνας για να παρατηρήσω συμπεριφορές φιλάθλων και περαστικών, επιδεικνύοντας περισσότερο ένα δημοσιογραφικό ή εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον, παρά αθλητικό.
Από εκεί και πέρα… το χάος. Σκόρπιες εμφανίσεις στο γήπεδο και παρακολούθηση στην τηλεόραση κάποιον «μεγάλων παιχνιδιών», όπως τα αποκαλώ, ήτοι ντέρμπι και τελικοί ελληνικών πρωταθλημάτων και κυπέλων, ευρωπαϊκών διοργανώσεων ή παγκόσμιων κυπέλων, κι αυτό είναι όλο. Ή μάλλον αυτό ήταν όλο μέχρι χθες που είδα το πλέον συναρπαστικό ποδοσφαιρικό αγώνα που είχα ποτέ τη χαρά να παρακολουθήσω στη ζωή μου.
Οι συνθήκες παραπάνω από ιδανικές, καθώς το φιλικό μου ζευγάρι Νίκος Κ. και Νόνη. Π. είχαν φροντίσει να με περιμένουν με αναμμένο τζάκι κι ένα τραπέζι στρωμένο με εκλεκτούς μεζέδες, τους οποίους συνοδεύσαμε με ημίγλυκο κρασί από τη Νεμέα. Ο καναπές άνετος και η τηλεόραση με περίσσια ιντσών. Προκειμένου να προσθέσω λίγο περισσότερο… τζέρτζελο στην όλη κατάσταση, αλλά κι ένα θέμα συζήτησης για τη μικρή μας παρέα, για πρώτη φορά στη ζωή μου δημιούργησα έναν online στοιχηματικό λογαριασμό με σκοπό να ποντάρω ένα μικρό ποσό στην κατάκτηση του Μουντιάλ από τη μία ομάδα. Ποια όμως;
Προφανώς και δε με ενδιέφερε καθόλου το πιθανό κέρδος (για την ιστορία, το έχασα ο στοίχημα) αλλά και πάλι, έπρεπε να επιλέξω με ποιον είμαι. Ποιον να υποστηρίξω; Τους Ευρωπαίους Γάλλους ή τους Λατινοαμερικάνους Αργεντίνους, και γιατί; Γαλλία γιατί πέφτει πιο κοντά ή Αργεντινή γιατί πρόσφατα άρχισα να (ξανά)μαθαίνω Ισπανικά; Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία ή εκείνους που μας έχωσαν την τεσσάρα που τόσο με είχε πληγώσει στα 14 μου; Τους (κουτό)φραγκους ή τους με μεσογειακό ταμπεραμέντο Αργεντίνους που μας μοιάζουν και λίγο; Διχάστηκα μέσα μου, στα σοβαρά.
Για τις λεπτομέρειες του χαμένου στοιχήματος δεν θα πω, ούτως ή άλλως ευτελές το ποσό του στοιχηματισμού, ευτελές θα ήταν και το πιθανό κέρδος. Ευτυχώς η προϋπηρεσία μου σε πρακτορείο ΠΡΟ-ΠΟ (έτσι τα λέγαμε κάποτε) με είχε προετοιμάσει για τις ιδιαιτερότητες του πονταρίσματος και επέλεξα τελικά νίκη της Αργεντινής στην κανονική διάρκεια του παιχνιδιού και όχι κάποια από τις πολλές υποπαραλλαγές, αφού μέσα μου επικράτησε μάλλον η καχυποψία προς τη Δύση. Το θεώρησα ρίσκο, αφού φοβόμουν ότι η προσμονή μου για ένα έντονο παιχνίδι δεν θα εκπληρωνόταν και αυτό θα κατέληγε με καμία λευκή ισοπαλία, τη μια φορά που είπα κι εγώ να δω ποδοσφαιρικό αγώνα.
Με τις σκέψεις αυτές, έφτασα στο σπίτι των φίλων μου, χάνοντας τα πρώτα λίγα λεπτά του αγώνα. Και τι αγώνας θα ήταν αυτός…
Το πρώτο γκολ του Μέσι, με πέναλτι από αμφισβητούμενη φάση, μου φάνηκε πολύ λίγο για έναν τέτοιο παίκτη. Το δεύτερο του Ντι Μαρία όμως, πίστεψα ότι θα αποτελούσε ουσιαστικά και τους τίτλους τέλους του παιχνιδιού, ο οποίος ήδη φαινόταν κατώτερος των εξαιρετικά χαμηλών προσδοκιών μου. Η Γαλλία φαινόταν να σέρνεται και να μην μπορεί να κάνει παιχνίδι, αντιδρώντας σπασμωδικά στο ψυχωμένο παίξιμο των Αργεντίνων που είχαν τον έλεγχο και την κατοχή της μπάλας. Μοιραία, η προσοχή μας άρχισε να φεύγει από το παιχνίδι, με εμένα να κάνω την… απαράδεκτη δήλωση προς την ομήγυρη ότι προφανώς το παιχνίδι έχει τελειώσει και τα πόδια των Γάλλων πρέπει να τρέμουν από την αγωνία. Πόσο λάθος ήμουν!
Σύντομα, ένα δεύτερο γκολ του Μπαπέ, από πέναλτι κι αυτό, θα ερχόταν για να μετατρέψει αυτόν τον τελικό σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και αγωνιώδη παιχνίδια ποδοσφαίρου όλων των εποχών, και προσέξτε ποιος το λέει αυτό! Ένα κατέβασμα της Γαλλίας και το δεύτερο γκολ του Μπαπέ αναζωογόνησαν το ενδιαφέρον μας για το παιχνίδι σχεδόν τόσο όσο την ομάδα των Γάλλων.
Δυο ευχάριστες εκπλήξεις για εμένα, ήταν η στάση του Μέσι και του Μπαπέ καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα. Τι σεμνότητα ακόμη κι εκείνες τις τόσο φορτισμένες στιγμές, που σχεδόν οποιαδήποτε συμπεριφορά θα συγχωρούνταν! Πόση προσήλωση, σχεδόν θρησκευτική, στο σκοπό τους!
Το τελικό 2-2 απλά μας άνοιξε την όρεξη για ακόμη περισσότερη μπάλα. Τόσο στο φίλο μου τον Νίκο όσο και σε εμένα, απουσιάζουν βασικές ποδοσφαιρικές γνώσεις και, ίσως και υπό την επήρεια του κρασιού, προσπαθούσαμε να σκεφθούμε τι ακολουθεί, αν έρχονται πρώτα τα πέναλτι ή η παράταση καθώς και πόση είναι η διάρκεια της τελευταίας. Η τηλεοπτική κάλυψη του αγώνα μας προσγείωσε και πάλι στην ποδοσφαιρική πραγματικότητα απαντώντας στα αφελή ερωτήματά μας και με ανανεωμένη αγωνία παρακολουθήσαμε την τριαντάλεπτη παράταση. Άλλο θρίλερ αυτό…
Τρίτο της Αργεντινής και δεύτερο για τον Μέσι και πριν προλάβουμε καλά-καλά να πούμε ΟΚ, αυτό ήταν, τίτλοι τέλους, έρχεται το χατ τρικ από τον Μπαπέ. Αυτή τη φορά έδειξε να το πανηγυρίζει λίγο περισσότερο από τα προηγούμενα δύο αλλά και πάλι, διέκρινα μια σοβαρότητα στο βλέμμα του που πραγματικά με συγκίνησε. Για κάποιον που αντίκριζε αυτόν τον παίκτη για πρώτη φορά στη ζωή του και αγνοώντας το οτιδήποτε για τη δική του ζωή, έκανα μια μεταφορά συναισθημάτων κι άρχισα να φαντάζομαι πως είναι το να σηκώνεις στους ώμους σου την ευθύνη και το βάρος μιας ολόκληρης εθνικής ομάδας, και μάλιστα σε τελικό Μουντιάλ.
Κάθε γκολ του, τους έφερνε όλους ένα βήμα πιο κοντά στο επιθυμητό αποτέλεσμα, με τη συναίσθηση όμως ότι το ποδόσφαιρο το παίζουν έντεκα και όχι ένας.
Λήξη παράτασης με 3-3, εκεί που εγώ φοβόμουν ότι θα έβλεπα έναν αδιάφορο αγώνα του 0-0… Σειρά των πέναλτι, με το τελικό αποτέλεσμα να κρίνεται πλέον περισσότερο στις λεπτομέρειες. Οι συνήθεις ύποπτοι Μέσι και Μπαπέ βάζουν από ένα γκολ και δίνουν τη σειρά τους στους συμπαίκτες τους.
Η αγωνία μου, όπως και των φίλων μου, έχει χτυπήσει κόκκινο, ενώ τολμώ να κάνω την παρατήρηση ότι αν αυτό που βλέπαμε ήταν κινηματογραφική ταινία, θα την έψεγα για… έλλειψη αληθοφάνειας, αφού τέτοια πράγματα «δεν γίνονται»! Εδώ τα πράγματα ήταν λιγότερο «ισορροπημένα», αφού η Αργεντινή «καθάρισε» σχετικά γρήγορα με 4-2 τη Γαλλία, κατακτώντας τον τρίτο παγκόσμιο τίτλο της και μια θέση στην ιστορία του ποσοσφαίρου.
Μετά από ένα τέτοιο αγωνιώδες και εξαντλητικό παιχνίδι, θα ήταν αδόκιμο να μην εκμεταλλευτώ για λίγο ακόμη τη φιλοξενία των φίλων μου και να παρατείνω την παραμονή μου για να παρακολουθήσουμε όλοι μαζί την απονομή των μεταλλίων και φυσικά της κούπας. Προσπερνώ το φαντασμαγορικό σόου που ακολούθησε αλλά και το φοβερό στάδιο της Ντόχα στο Κατάρ, που ποτέ δεν θα μάθουμε πόσοι εργάτες σκοτώθηκαν στην κατασκευή του, για να σταθώ σε δυο-τρία σημεία που θεωρώ σημαντικά:
Η απονομή του χρυσού παπουτσιού στον Μπαπέ ήταν πιο δίκαιη ίσως ακόμη και από το τελικό αποτέλεσμα. Δείχνει σπουδαίος παίκτης και χαρακτήρας. Πιστεύω ότι θα… παρακολουθήσουμε την καριέρα του με μεγάλο ενδιαφέρον.
Ανόητη η κίνηση-χειρονομία του Μαρτίνεζ (του τερματοφύλακα, όχι του παίκτη), μετά την απονομή του χρυσού γαντιού. Δε χρειαζόταν. Μετά από όσα προηγήθηκαν στον αγώνα, συγχωρούνται πολλά, αλλά αυτή η εικόνα θα μείνει και θεωρώ ότι και ο ίδιος θα τη μετανιώσει, αφού θα τον συνοδεύει σε όλη του τη ζωή. Ελπίζω να το καταλάβει και να επανορθώσει.
Η σι-θρου ρόμπα του Μέσι είναι ένα από τα πιο κιτς πράγματα που έχω δει στη ζωή μου. Ισχύει και για εκείνον ότι έγραψα για τον από πάνω.
Τελική παρατήρηση: μετά από αυτόν τον τελικό, «τελικό του αιώνα» τον χαρακτήρισαν ήδη κάποια δημοσιογραφικά μέσα, πως να ξαναδείς ελληνικό πρωτάθλημα;