Εάν κάποτε λέγαμε «όταν ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή» η εποχή μας μάλλον επιβάλει να λέμε «όταν κλείνει ένα μαγαζί, ανοίγει ένα .gr». Μπορεί πολλοί Αγρινιώτες να μείναμε εμβρόντητοι μαθαίνοντας την είδηση ότι στην πόλη μας έκλεισε το υποκατάστημα μεγάλης και γνωστής αλυσίδας πολυκαταστημάτων ηλεκτρονικών και όχι μόνο, σίγουρα όμως οι απολυμένοι εργαζόμενοι βίωσαν πολύ χειρότερα συναισθήματα. Περνώντας έξω από το κλειστό υποκατάστημα και διακατεχόμενος από μια αδικαιολόγητη περιέργεια, τι περιμένει άλλωστε να δει κανείς σε ένα κλειστό μαγαζί, αντίκρισα την πρόσφατα τοποθετημένη επιγραφή που με έβαλε σε διάφορες σκέψεις και με οδήγησε στην προσπάθειά μου να τις καταγράψω.
Αν ανατρέξει κανείς στα δημοσιεύματα του τοπικού ηλεκτρονικού τύπου, κυρίως όμως στα σχόλια των χρηστών κάτω από τις σχετικές αναρτήσεις, δεν μπορεί παρά να αντιληφθεί τις αντιφάσεις που διέπουν την τοπική κοινωνία, και μάλλον όχι μόνο. Αντιφάσεις οι οποίες ενυπάρχουν φυσικά και στον γράφοντα.
Έτσι, δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ, τι θέλουμε ως Αγρινιώτες;
Μας ενοχλεί ο ερχομός μιας μεγάλης αλυσίδας στο Αγρίνιο, γιατί θα επιφέρει ανταγωνισμό στα ήδη δοκιμαζόμενα τοπικά καταστήματα, αλλά όταν αυτή κλείνει, ξαφνικά είμαστε όλοι αλληλέγγυοι με τους εργαζόμενους που έμειναν στο δρόμο;
Κατηγορούμε το ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά ποιος από εμάς δεν ψάχνει στα σκρουτζομάγαζα αγνώστου πατρός πριν αγοράσει το παραμικρό, προσπαθώντας να εξοικονομήσει μερικά ευρώ τα οποία ωστόσο θα πληρώσει σε μεταφορικά και αντικαταβολή στη συνέχεια;
Μας ενοχλούν οι ξενόφερτες εμπορικές φιέστες τύπου «Black Friday» που υπάρχουν μόνο και μόνο για να αυξήσουν τον τζίρο των αλυσίδων και να ενισχύσουν τον καταναλωτισμό, αλλά μήπως δεν ψάχνουμε όλοι μας εκείνες τις μέρες για την «μια, μοναδική και καταπληκτική προσφορά» που θα μας επιτρέψει να αγοράσουμε κάτι που λίγες μέρες πριν δεν χρειαζόμασταν καν;
Ένοχος αυτών των αντιφάσεων και ο ίδιος, δεν κουνώ το δάκτυλο σε κανέναν, προσπαθώ μονάχα να διατυπώσω τους προβληματισμούς μου.
Θυμάμαι πριν μερικά χρόνια, όταν έκλεινε μεγάλο κατάστημα εμπορίας αθλητικών ειδών και έκανα το σχετικό ρεπορτάζ, τα λόγια μιας εργαζόμενης: «Γνωρίζαμε ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά δεν είχαμε καμία ενημέρωση, μας έλεγαν ότι ξεπουλάμε για να αγοράσουμε νέο εμπόρευμα…».
Αναρωτιέμαι αν συνέβη το ίδιο και στην πρόσφατη περίπτωση και αναρωτιέμαι επίσης αν περιμένει κανείς ότι εταιρίες αυτών των μεγεθών μπορούν να επιδείξουν μια περισσότερο «ανθρωπιστική» ή «ηθική» ή «εργατοκεντρική» προσέγγιση στις απολύσεις ή τους «εξορθολογισμούς» και «αναδιαρθρώσεις» που πραγματοποιούν.
Δεν μπορώ να μη συνδυάσω στο μυαλό μου το γεγονός αυτό με την περσινή αποχώρηση από την αγορά του Αγρινίου άλλης μιας αλυσίδας, του χώρου της εστίασης αυτή τη φορά. Τότε, είχα υποθέσει ότι αυτό οφείλεται και στην αποχώρηση του Πανεπιστημίου από το Αγρίνιο, αφού φαίνεται ότι λείπει ένα σημαντικό κομμάτι των ηλικιών που μπορούν να υποστηρίξουν τέτοια καταστήματα. Τώρα, φοβάμαι ότι επιβεβαιώνομαι.
Πόσους νέους ηλικίας 18 έως 30 ετών βλέπετε στο Αγρίνιο; Πολλούς; Λίγους; Ορισμένους; Κάθε απάντηση δεκτή, αν και προσωπικά κρατώ μικρό καλάθι. Ας προχωρήσουμε όμως στην επόμενη ερώτηση: πόσοι από αυτούς εργάζονται ή διαθέτουν εισόδημα προς κατανάλωση; Γιατί για κάθε «χλιδάνεργο» που μπορεί να «βολεύεται» με επιδόματα ή κρυφά εισοδήματα, εκείνοι που πραγματικά μαστίζονται από την ανεργία και την έλλειψη προοπτικής σε αυτό τον τόπο, είναι δυστυχώς πολλοί περισσότεροι.
Φοβάμαι πως όσο κι αν προσπάθησαν κάποιοι να υποβαθμίσουν το γεγονός, την ίδια μέρα είδα σε ανάρτηση φίλου ότι έκλεισε το αντίστοιχο κατάστημα στο Άργος, μόνο κακά μαντάτα για την τοπική κοινωνία μπορεί να σημαίνει η αποχώρηση ενός τέτοιου καταστήματος από το Αγρίνιο. Η Παπαστράτου των υψηλότατων ενοικίων, ο πλέον εμπορικός δρόμος της πόλης κάποτε, μετατρέπεται σε φάντασμα του εαυτού της, αντηχώντας την πραγματική αγοραστική δύναμη που δεν υπάρχει πλέον στο Αγρίνιο. Ακόμη και οι καφετέριες της τόσο περίφημης «ανάπτυξης του καφέ» που τόσο στηλιτεύαμε όλοι μας πριν μερικά χρόνια, κάνουν πλέον… downsizing σε ορθάδικα για καφέ στο πόδι.
Όντας προσωπικά «επιρρεπής» στη συχνή αγορά προϊόντων τεχνολογίας, δεν θα μπορούσα παρά κι εγώ να έχω ψωνίσει αρκετές φορές από το εν λόγω κατάστημα. Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια που το επισκεπτόμουν ως πελάτης, γνώρισα μερικούς από τους υπαλλήλους του, κάποιους με τα μικρά τους ονόματα, και συνηθίζαμε να ανταλλάσσουμε μια-δυο κουβέντες όποτε συναντιόμασταν, εντός καταστήματος ή ακόμη και στο δρόμο. Σε κάθε καταναλωτική μου αναζήτηση, βρήκα κάποιον υπάλληλο πρόθυμο να με εξυπηρετήσει, ακόμη κι αν δεν ήξερα τι ακριβώς ψάχνω και τον παίδευα με τις ερωτήσεις μου. Κάθε φορά που έμπαινα στο κατάστημα, με υποδέχονταν με ευγένεια και χαμόγελο, κάνοντάς με να νιώσω διπλά άβολα, αφού πολλές φορές απλά χάζευα ή σκότωνα το χρόνο μου μέχρι να πάω σε κάποια δουλειά ή ραντεβού.
Μπορεί κάποιος να πει ότι όλα τα εγχειρίδια «καλού πωλητή» περιέχουν κεφάλαια ολόκληρα για τη σημασία του χαμόγελου και της εξωλεκτικής επικοινωνίας γενικότερα, όμως είμαι βέβαιος ότι όλοι μας αντιλαμβανόμαστε ποιο είναι το πραγματικό και γνήσιο και ποιο χαμόγελο υπαγορεύεται από την πολιτική μιας εταιρίας.
Ταυτόχρονα όμως, ξέρω επίσης ότι όλα τα παιδιά εκεί ήταν πραγματικοί και αξιοπρεπείς επαγγελματίες που, δίχως κανείς μας να γνωρίζει τις πραγματικές συνθήκες εργασίας, τις παροχές ή τους μισθούς τους, τις πιέσεις που δέχονταν για στόχους και πωλήσεις ή όχι, έκαναν πραγματικά ό,τι καλύτερο μπορούσαν για να εξυπηρετήσουν τους πελάτες του καταστήματος για το οποίο εργάζονταν.
Θεωρώ λοιπόν ότι αυτά τα παιδιά άξιζαν κάτι πολύ περισσότερο από τη βαναυσότητα του να ενημερώνονται την ίδια μέρα πως το κατάστημα στο οποίο εργάζονται «κλείνει το απόγευμα» και από την κοροϊδία της «προτεραιότητας πρόσληψης» σε αντίστοιχο υποκατάστημα άλλης πόλης «εφόσον δημιουργούνται θέσεις εργασία», λες και είναι εύκολο ή εφικτό για τον καθένα από αυτούς να ξεσπιτωθεί και να φύγει από την οικογένεια, τους φίλους και τη ζωή του. Πραγματική κουτοπονηριά εκ μέρους της εταιρίας που προσδοκά και να «απαλύνει» δήθεν τον πόνο των απολυμένων αλλά και να τους έχει «καβάτζα», έτοιμους κι εκπαιδευμένους, να κλείσουν όποια τρύπα προκύψει ανά την επικράτεια.
Περισσότερο από όλα όμως, θεωρώ ότι το πλέον εξευτελιστικό για τους ίδιους τους εργαζόμενους αλλά και όλους εμάς σαν πολίτες, ιδιώτες, καταναλωτές ή όποια άλλη ιδιότητα θέλουμε να προτάξουμε, είναι η επιγραφή που με θράσος τοποθετήθηκε πάνω στα κατεβασμένα ρολά του καταστήματος και η οποία μας παραπέμπει για τα ψώνια μας στο ηλεκτρονικό κατάστημα της εταιρίας. Λες και το μεγαλύτερο πρόβλημά μας ως Αγρινιώτες τώρα είναι το που θα βρούμε τζαμάκι για το κινητό μας και όχι το μούδιασμα που μας διακατέχει που μάθαμε ότι κι άλλοι συνάνθρωποί μας προστέθηκαν στα κατάστιχα της ανεργίας.
Εγώ προσωπικά, και σίγουρα δεν είμαι ο μόνος, δεν μπορώ να το δεχτώ αυτό. Προσβάλλομαι όταν μου λένε ότι κάποιοι άνθρωποι έμειναν άνεργοι αλλά δεν πρέπει να με πειράζει γιατί αντικαταστάθηκαν από ένα .gr Κι αν αυτό το βρίσκω εγώ απεχθές μια φορά, ούτε μπορώ να φανταστώ πως αισθάνονται μέσα τους όλοι εκείνοι που όλα αυτά τα χρόνια μας εξυπηρετούσαν με χαμόγελο, παραγνωρίζοντας ίσως την αβεβαιότητα που καραδοκούσε.
