«Αυτό (Σ.Σ. εννοεί το μάθημα των Λατινικών) πάτε και το αντικαθιστάτε με την Κοινωνιολογία. Δηλαδή μ’ ένα μάθημα, απλώς για να κάνουν τα παιδιά αριστερά». Άδωνις Γεωργιάδης, βουλευτής και αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, μιλώντας χθες το βράδυ (Δευτέρα, 3 Σεπτεμβρίου 2018) σε τηλεοπτική εκπομπή, με αφορμή την κατάργηση του μαθήματος των Λατινικών από τις Πανελλαδικές εξετάσεις της ερχόμενης χρονιάς.
Πρόκειται για μια σκέψη που διαχρονικά διατρέχει την ελληνική κοινωνία, βρίσκοντας έκφραση σε διάφορες αντιλήψεις και στερεότυπα, όπως η νεοφοβία, οι υπόνοιες για την ελευθεριότητα των φοιτητών, οι αντιδράσεις απέναντι σε κάθε μορφή διεκδίκησης των νέων. Εδώ και δεκαετίες μάλιστα, ο ακροδεξιός τύπος της Ελλάδας εκφράζει αυτή του τη μισαλλοδοξία έχοντας εφεύρει και τη σχετική λέξη, στα ελληνικά φυσικά, όχι στα λατινικά: «θολοκουλτουριάρης», εννοώντας εκείνον του οποίου η καλλιέργεια και το σκεπτικό είναι δυσπρόσιτα στο μέσο άνθρωπο.
Κι αμέσως, το διαδίκτυο και η blogόσφαιρα γέμισαν με «Dum spiro spero» και «Cogito ergo sum», από άτομα που με το ζόρι μιλούν και γράφουν ικανοποιητικά την ελληνική, αντί να βρεθεί ένας να θέσει την εξής πολύ απλή ερώτηση: «τι σημαίνει ότι μια επιστήμη είναι αριστερή»; Μια ερώτηση που δεν του απεύθυναν ούτε οι δημοσιογράφοι της εκπομπής, ούτε οι συνομιλητές του κ. Γεωργιάδη. Σήμερα, μια μέρα μετά την ανεκδιήγητη αυτή δήλωση, το θέμα απαντάται μόνο σε μέρος του Twitter και κάποια φιλοκυβερνητικά site. Στα mainstream μέσα, πέρασε ντούκου (πιθανή λατινική ρίζα;). Φανταστείτε τι θα γινόταν όμως αν κανένας βουλευτής από την απέναντι μεριά έκανε κάποια αντίστοιχη δήλωση, του τύπου ότι «η Νομική είναι μια συντηρητική επιστήμη»...
Απαράδεκτοι και ασυγχώρητοι όλοι, γιατί ακόμη και αν τα έχασαν από την ακραία ειλικρίνεια του κ. Γεωργιάδη, ο χρόνος αντίδρασης και τα μέσα έκφρασης υπάρχουν, για εκείνους που άλλες φορές αποδεικνύονται λαλίστατοι. Γιατί, αυτό που είπε ο αντιπρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και μέλος του ελληνικού κοινοβουλίου, δεν είναι μια ανοησία, όπως έσπευσαν να καταδείξουν ορισμένοι. Είναι μια μεγάλη αλήθεια για το φόβο που έχει η Εξουσία, η κάθε Εξουσία, απέναντι σε ένα μορφωμένο (και ενημερωμένο θα προσθέσω εγώ) λαό. Άθελά του ίσως, άλλωστε είναι γνωστός για τον αυθορμητισμό του τον οποίο μετά τρέχει να συμμαζέψει, ο κ. Γεωργιάδης αποκάλυψε για άλλη μια φορά τον ακραίο συντηρητισμό που διακρίνει εκείνον, τον πολιτικό χώρο στον οποίο ανήκει, αλλά και, δυστυχώς, τις απόψεις μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας: Ο «μορφωμένος», είναι «επικίνδυνος», γιατί σκέφτεται κι έτσι μπορεί να κρίνει.
Αυτή τη φορά όμως, στο στόχαστρο δεν μπήκε γενικά η διανόηση, αλλά η επιστήμη της Κοινωνιολογίας, η οποίας, όπως φαίνεται, ανήκει στις «αριστερές» επιστήμες, σύμφωνα πάντα με τον κ. Γεωργιάδη. Μια επιστήμη η οποία εξετάζει την οργάνωση των ανθρώπινων κοινωνιών και τις μεταξύ τους πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις, είναι «αριστερή» λοιπόν, και αυτό ειπώθηκε ανερυθρίαστα. Μάλιστα. Τότε, σύμφωνα με την ίδια λογική, υπάρχουν και «δεξιές» επιστήμες; Ίσως αυτές να λειτουργούν με μια διαφορετική μέθοδο, η οποία δεν περιλαμβάνει την παρατήρηση, την υπόθεση, το πείραμα, τα αποτελέσματα και την ερμηνεία, αλλά να βγάζουν πιο «στάνταρ» δεδομένα. Ίσως, όταν έρθει ο ίδιος στην εξουσία, να ζητήσει να μπουν στο περιθώριο μερικές αντεθνικές επιστήμες, να κλείσουν κάποια Πανεπιστημιακά τμήματα ή ακόμη και όλα τα Πανεπιστημιακά τμήματα, αφού άλλωστε ο ίδιος προωθεί την ιδιωτική παιδεία, όπου ο καθένας θα μπορεί να επιλέξει σπουδές που δεν θα τον φέρουν σε επαφή με μιαρές επιστήμες και ιδέες.
Δε θα υποστηρίξω το κλισέ πως η Παιδεία στην Ελλάδα πάσχει. Πιστεύω ειλικρινά πως το εκπαιδευτικό σύστημα βρίσκεται σε ένα αρκετά ικανοποιητικό επίπεδο, έχοντας ωστόσο μεγάλα περιθώρια βελτίωσης, ειδικά στον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιούνται τα μαθήματα. Εκείνο όμως στο οποίο πάσχουμε σοβαρά, είναι η αντίληψή μας για την Παιδεία ως ένα μέσο κοινωνικής και οικονομικής ανόδου, μέσω της εξασφάλισης μιας θέσης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και με την κατάλληλη ρουσφετολογική ή πελατειακή υποβοήθηση.
Αν και προσωπικά δεν ξέρω γρι λατινικά, πέρα από εκείνα που έμαθα διαβάζοντας Asterix ως παιδί, δεν είμαι υπέρ της κατάργησης του μαθήματος από τις Πανελλαδικές εξετάσεις, αν και σαφώς τα ενδιαφέροντά μου κλίνουν σαφώς προς τη μεριά της Κοινωνιολογίας (τουσέ, Άδωνι). Είμαι αναφανδόν υπέρ όμως μιας μεταστροφής της αντίληψης που έχουμε ως κοινωνία για τη γνώση και την επιστήμη κατ' επέκταση. Όχι μια αντίληψη όπως αυτή που προανέφερα, αλλά ως ένα μέσο προσωπικής ανάπτυξης και ικανοποίησης των ενδιαφερόντων μας και της περιέργειάς μας πρώτιστα, το οποίο μπορεί να επιφέρει ή όχι μια βελτίωση του κοινωνικού μας status.
Γιατί, στην περίπτωση που αντιμετωπίζουμε την Παιδεία απλά εργαλειακά, τότε δε χρειάζεται ούτε η κατάργηση των Λατινικών ούτε άλλων μαθημάτων ή επιστημών για να μειωθεί το εκπαιδευτικό επίπεδο. Τότε, η Εξουσία έχει ήδη νικήσει, αφού έχει καταφέρει να μας μετατρέψει σε μορφωμένους παπαγάλους. Η έως τώρα ιστορία, δυστυχώς, δείχνει ακριβώς αυτό.
ΥΓ
Σε καμία περίπτωση δεν εξωραΐζω το ρόλο της Επιστήμης, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί πολλάκις για την εξουσιαστική καθυπόταξη του ανθρώπου και της φύσης. Όσο όμως η παιδεία μας εξαντλείται σε ό,τι προσφέρουν κράτος και θεσμοί, τόσο αυτή δε θα μπορεί να μετατραπεί σε εργαλείο χειραφέτησης.
*Απόλυτος Συντηρητισμός, σε dog latin.
*Απόλυτος Συντηρητισμός, σε dog latin.
